حساسیت پوستی علت و درمان

حساسیت و آلرژی پوستی یک غافلگیری ناخواسته است که اغلب بدون هشدار از راه می‌رسد و لحظات روزمره را به تجربیات ناراحت‌کننده تبدیل می‌کند. تصور کنید از یک روز آفتابی در فضای باز لذت می‌برید که ناگهان پوست شما شروع به خارش و سوزش می‌کند. دنیای آلرژی‌های پوستی وسیع، پر از عوامل محرک و علائم مختلف است که می‌تواند هرکسی را صرف نظر از سن یا سبک زندگی تحت تاثیر قرار دهد. درک جزئیات آلرژی‌های پوستی نه تنها برای تسکین بلکه برای بهبود کیفیت زندگی نیز بسیار مهم است. در این مطلب به طور مفصل علل، علائم، انواع و درمان‌های حساسیت‌های پوستی را شرح می‌دهیم.

چرا باید حساسیت‌های پوستی را جدی بگیریم؟

حساسیت‌های پوستی شاید یک ناراحتی جزئی به نظر برسند اما به طور قابل توجهی بر زندگی روزمره شما تاثیر دارند. از ایجاد ناراحتی مداوم گرفته تا منجر شدن به بیماری‌های شدید پوستی همگی جزء علائم جسمی و عاطفی این عارضه هستند.

نادیده گرفتن آلرژی‌های پوستی به مشکلات مزمن، آسیب بیشتر پوست یا عفونت‌های ثانویه به دلیل خاراندن مداوم منجر می‌شود. علاوه بر این بار روانی ناشی از مواجه با بیماری‌های پوستی زیاد است و بر عزت نفس شما نیز تاثیر منفی دارد.

چه کسانی بیشتر در معرض حساسیت پوستی هستند؟

در حالی که هر کسی شاید به حساسیت پوستی مبتلا شود، گروه‌های خاصی بیشتر از دیگران مستعد این بیماری خواهند بود. افرادی که سابقه خانوادگی آلرژی یا بیماری‌های پوستی مانند اگزما دارند در معرض خطر بیشتری هستند.

علاوه بر این افرادی که به طور مرتب در شغل یا زندگی روزمره خود از مواد شیمیایی خشن استفاده می‌کنند همانند نظافتچی‌ها، آرایشگران و کارکنان مراکز بهداشتی و درمانی شاید بیشتر مستعد ابتلا به درماتیت تماسی تحریکی باشند.

سن نیز در بروز این عارضه نقش دارد، کودکان و نوزادان اغلب به دلیل سیستم ایمنی در حال رشد خود دچار آلرژی‌های پوستی می‌شوند. درک اینکه چه کسی در معرض خطر است، به انجام اقدامات پیشگیرانه و جستجوی راه درمان به موقع کمک می‌کند.

علائم رایج حساسیت پوستی

علائم آلرژی‌های پوستی می‌توانند بسیار متفاوت باشند اما اغلب ویژگی‌های مشترکی دارند. تشخیص زودهنگام این علائم به تشخیص و درمان سریع‌تر منجر می‌شود.

 قرمزی و التهاب پوست

یکی از قابل توجه‌ترین علائم آلرژی پوستی، قرمزی یا التهاب است. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که پوست به یک ماده حساسیت‌زا واکنش نشان داده و به افزایش جریان خون در ناحیه آسیب‌دیده منجر شود. پوست ممکن است متورم، گرم و به لمس شدن حساس شود. این پاسخ التهابی بخشی از واکنش ایمنی بدن به تهدیدات درک شده است.

خارش و سوزش

خارش شاید آزاردهنده‌ترین علائم آلرژی پوستی باشد. این علائم از ناراحتی خفیف تا ناراحتی شدید متغیر است و اغلب به خراشیدن پوست منجر می‌شود که همین مسئله وضعیت را تشدید می‌کند. احساس سوزش شاید همراه با خارش باشد و این مسئله بیشتر در مناطقی که پوست آسیب دیده است، رخ می‌دهد.  این علائم فعالیت‌های روزانه و خواب را مختل می‌کنند و به مدیریت موثر نیاز دارند.

خشکی و پوسته‌پوسته شدن

حساسیت‌های پوستی به خشکی و پوسته پوسته شدن منجر می‌شوند و این عارضه بیشتر در نواحی رخ می‌دهد که پوست آن‌ها ملتهب است. سد پوستی به خطر می‌افتد و باعث می‌شود رطوبت از بین برود و به پوسته پوسته شدن یا ایجاد لکه‌های زبر منجر خواهد شد.

جوش یا کهیرهای سطحی

کهیر به صورت تاول‌های برجسته و خارش‌دار روی پوست ظاهر می‌شود. این موارد می‌توانند به طور ناگهانی رخ دهند و از نظر اندازه و شکل متفاوت باشند. در برخی موارد، جوش‌های کوچکی نیز ایجاد می‌شوند، به خصوص اگر پوست در اثر خاراندن تحریک شده باشند. 

انواع حساسیت‌های پوستی

شناخت انواع مختلف حساسیت‌های پوستی برای درمان موثر بسیار مهم است. برخی از رایج‌ترین آلرژی‌ها را در بخش‌های بعدی معرفی می‌کنیم.

درماتیت تماسی (تحریکی و آلرژیک)

درماتیت تماسی یکی از شایع‌ترین انواع آلرژی پوستی است. درماتیت تماسی تحریک‌کننده در اثر تماس مستقیم با مواد محرک ایجاد می‌شود و درماتیت تماسی آلرژیک در اثر واکنش آلرژیک به آلرژن‌های خاص ایجاد خواهد شد. محرک‌های این نوع آلرژی عبارت هستند از:

• صابون
• مواد شوینده
• فلزات خاص
• عطرها
• لاتکس
• گیاهان خاص

 کهیر (Urticaria)

کهیر تاول‌های برجسته و خارش‌داری هستند که به طور ناگهانی ظاهر می‌شوند و شاید توسط عوامل مختلفی همانند غذا، دارو یا آلرژن‌های محیطی ایجاد شوند. اندازه آن‌ها متفاوت است و اغلب در عرض چند ساعت برطرف می‌شوند اما دوره‌های عودکننده شاید نشان‌دهنده کهیر مزمن باشد که نیاز به بررسی دارد.

اگزما (Atopic dermatitis)

اگزما یک بیماری التهابی مزمن پوست است که با پوست خشک، خارش‌دار و ملتهب بروز می‌کند. این بیماری اغلب در دوران کودکی شروع می‌شود و تا بزرگسالی نیز ادامه دارد. شعله‌ور شدن اگزما شاید توسط آلرژن‌ها، محرک‌ها و عوامل محیطی ایجاد شود و مدیریت آن را چالش برانگیز کند.

فتودرماتیت (حساسیت به نور)

فتودرماتیت یک واکنش پوستی است که در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید یا اشعه ماورا بنفش مصنوعی رخ می‌دهد. این بیماری توسط برخی داروها، لوازم آرایشی یا حتی بیماری‌های زمینه‌ای ایجاد می‌شود و با قرمزی، تورم و تاول در اثر قرار گرفتن در معرض آفتاب همراه است.

حساسیت به دارو یا مواد غذایی

برخی از افراد شاید آلرژی‌های پوستی را به عنوان واکنشی نسبت به غذاها یا داروهای خاص تجربه کنند. این حساسیت به صورت کهیر، بثورات پوستی یا سایر علائم ظاهر می‌شود. شناسایی و اجتناب از این آلرژی‌ها برای جلوگیری از واکنش‌های شدید بسیار مهم است.

علل بروز حساسیت پوستی

درک علل آلرژی‌های پوستی به پیشگیری و مدیریت کمک می‌کند. در ادامه این علل را ذکر می‌کنیم.

تماس با مواد شیمیایی و شوینده‌ها

بسیاری از آلرژی‌های پوستی ناشی از تماس با مواد شیمیایی خشن موجود در محصولات خانگی، وسایل مراقبت شخصی و محیط‌های کاری است. قرار گرفتن در معرض این مواد محرک به سد پوستی آسیب می‌رساند و به واکنش‌های آلرژیک منجر می‌شود.

عوامل محیطی مثل گرد و غبار یا آلودگی

آلرژن‌های محیطی از جمله مایت‌های گرد و غبار، گرده و آلودگی باعث ایجاد آلرژی‌های پوستی در افراد حساس می‌شوند. این عوامل به التهاب و تشدید بیماری‌های پوستی منجر خواهند شد.

آلرژی های غذایی

برخی مواد غذایی مثل آجیل، صدف و لبنیات باعث واکنش‌های آلرژیک می‌شوند که روی پوست ظاهر خواهند شد. شناسایی و اجتناب از این آلرژن‌ها برای افرادی که آلرژی پوستی مرتبط با غذا دارند، بسیار مهم است.

عوامل ژنتیکی و زمینه‌های خانوادگی

سابقه خانوادگی آلرژی یا بیماری‌های پوستی احتمال ابتلا به این عارضه‌ها را افزایش می‌دهد. استعداد ژنتیکی نقش مهمی در پاسخ ایمنی بدن به آلرژن‌ها دارد.

سیستم ایمنی بیش‌فعال

در برخی افراد، سیستم ایمنی شاید به مواد بی‌ضرر بیش از حد واکنش نشان دهد و به حساسیت پوستی منجر شود. این بیش فعالی با طیف وسیعی از بیماری‌های پوستی همراه است.

استفاده از محصولات آرایشی و بهداشتی نامناسب

بسیاری از محصولات آرایشی، بهداشتی و شخصی حاوی آلرژن و مواد محرک هستند که باعث ایجاد حساسیت پوستی می‌شوند.

روش‌های تشخیص حساسیت پوستی

تشخیص دقیق، کلید درمان موثر آلرژی‌های پوستی است که در بخش‌های بعدی روش‌های مناسب تشخیص این حساسیت را شرح می‌دهیم.

معاینه پوست توسط متخصص

معاینه کامل پوست توسط متخصص پوست یا آلرژی به شناسایی ویژگی‌های آلرژی کمک می‌کند. پزشکان نواحی اسیب‌دیده را تحت ارزیابی قرار می‌دهند.

تست آلرژی پوستی (Patch test)

آزمایش پچ یک روش رایج برای تشخیص درماتیت تماسی آلرژیک است. مقادیر کمی از آلرژن‌ها روی پوست اعمال می‌شود و واکنش‌ها طی چند روز تحت نظر قرار می‌گیرند.

بررسی سابقه پزشکی و خانوادگی

سابقه پزشکی و خانوادگی دقیق اطلاعات ارزشمندی در مورد این بیماری‌ها و زمینه‌های مستعد بالقوه ارائه می‌دهند.

راهکارهای درمان حساسیت پوستی

راهکارهای درمانی موثر علائم را کاهش داده و کیفیت زندگی را بهبود می‌بخشد. این راهکارها را در ادامه توضیح می‌دهیم.

اجتناب از عوامل محرک

اولین اقدام در مدیریت آلرژی‌های پوستی، شناسایی و اجتناب از محرک‌های شناخته شده است. این راهکار شامل تغییر محصولات مراقبت شخصی، اجتناب از غذاهای خاص یا به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض آلرژن‌های محیطی خواهد بود. علاوه بر اجتناب از عوامل محرک باید داروهایی همانند آلوئه فرست فوراور را مصرف کنید تا زودتر از شر بیماری پوستی خود خلاص شوید.

استفاده از کرم‌های ضدالتهاب

کرم‌های ضد التهاب موضعی، مانند کورتیکواستروئیدها به کاهش قرمزی و التهاب کمک می‌کنند. برای جلوگیری از عوارض جانبی احتمالی باید تحت نظر متخصص استفاده شوند. اگر به دنیال بهترین کرم های ضد التهاب هستید، کرم پروپولیس فوراور و کرم ژلی الوئه ورا محصولی مناسب برای حساسیت پوستی خواهد بود.

داروهای آنتی‌هیستامین خوراکی

آنتی هیستامین‌های خوراکی به تسکین خارش و ناراحتی مرتبط با آلرژی‌های پوستی کمک می‌کنند. آن‌ها با مسدود کردن پاسخ هیستامین در بدن علائم را تسکین می‌دهند.

مرطوب‌کننده‌های پوست حساس

استفاده از مرطوب‌کننده‌های ملایم و بدون عطر به ترمیم سد پوستی و کاهش خشکی کمک می‌کند. مرطوب کردن منظم برای مدیریت شرایطی همانند اگزما ضروری است.

درمان‌های خانگی مانند کمپرس سرد یا ژل آلوئه‌ورا

کمپرس سرد تسکین فوری خارش و التهاب را فراهم می‌کند. ژل آلوئه ورا همچنین به دلیل خواص تسکین‌دهنده‌اش شناخته شده و می‌تواند به آرام کردن پوست تحریک‌شده کمک کند. همچنین استفاده از بسته حساسیت های پوستی و آلرژی فوراور نیز برای شما مفید خواهد بود.

درمان‌های تخصصی و پزشکی

در موارد شدید شاید داروهای تجویزی لازم باشند. درمان تخصصی و پزشکی شامل درمان‌های موضعی قوی، داروهای خوراکی و حتی ایمونوتراپی برای مدیریت طولانی مدت آلرژی‌های مزمن است.

تجویز داروهای قوی‌تر توسط پزشک متخصص

متخصصان با معاینه پوست شما داروهای قوی را تجویز می‌کنند که برای واکنش‌های آلرژیک پوست شما آبی روی آتش هستند.

فتو‌تراپی برای اگزما و آلرژی‌های شدید

فتوتراپی یا نور درمانی یک درمان موثر برای اگزمای شدید و سایر آلرژی‌های پوستی است. این روش درمان شامل قرار گرفتن در معرض کنترل شده نور ماورا بنفش برای کاهش التهاب و بهبود وضعیت پوست است.

 ایمونوتراپی در موارد مزمن و آلرژیک

در برخی از موارد مزمن و شدید متخصص ایمونوتراپی را به 2 روش تزریقی و قرص‌های زیرزبانی تشخیص می‌دهد تا شما را خیلی سریع از شر حساسیت پوستی خلاص کند.

مراقبت‌های پیشگیرانه برای پوست حساس

انجام اقدامات پیشگیرانه برای مدیریت پوست حساس و به حداقل رساندن واکنش‌های آلرژیک بسیار مهم است. برخی از این مراقبت‌ها را در ادامه نام می‌بریم:

• انتخاب محصولات ضد حساسیت
• حفظ یک لایه محافظ پوست
• پوشیدن لباس محافظ
• رعایت صحیح و کامل بهداشت

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

در حالی که بسیاری از آلرژی‌های پوستی را می‌توان در خانه مدیریت کرد، برخی شرایط به کمک متخصصان حرفه‌ای نیاز دارند. در صورت مواجه با موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:

• خارش شدید که زندگی روزمره مختل شود
• مشاهده نشانه‌هایی از عفونت
• افزایش قرمزی، تورم و چرک
• بروز مشکلات تنفسی ( برای رفع این عارضه از مکمل فوراور بی پروپولیس کمک بگیرید)
• تورم صورت و گلو

ماندگاری بیش از ۷ روز

در صورتی که هر یک از علائم ذکر شده در بالا بیش از 7 روز طول بکشد، ممکن است با یک عارضه شدید پوستی روبرو باشید که به معاینه، ارزیابی و درمان دقیق و خاص نیاز دارد.

سخن آخر

حساسیت‌های پوستی اگرچه شایع هستند اما تاثیر عمیقی بر زندگی روزمره دارند. درک علل، علائم و گزینه‌های درمانی آن‌ها برای مدیریت موثر ضروری است. با جدی گرفتن این حساسیت‌ها می‌توانید زندگی سالم‌تری داشته باشد. خوشبختانه راه‌های درمان زیادی برای این عوارض وجود دارند که در این راهنما بیشتر آن‌ها را توضیح دادیم.